Column: Kapotte mensen

Suzanne Stevense
29-10-2016
Nieuws

Kom hier dat ik u kus is een roman over Mona, als kind, als vierentwintigjarige, en als vijfendertigjarige. Een verhaal over waarom we worden wie we zijn, geschreven met humor, scherpte en veel schaamteloze eerlijkheid. Over ouders en kinderen. Over kapotte mensen en hoe zij ongewild anderen ook kapotmaken. Over waar verantwoordelijkheid eindigt en schuld begint. Over geheimen en eenzaamheid. Over ziekte en zwijgen. Over de gevaren van sterk zijn. Over vergeten en niet kunnen vergeten. Over jezelf durven redden. En natuurlijk ook nog over de liefde. Omdat dat alles is wat we hebben, of toch bijna.

Deze omschrijving kwam direct binnen, herkenbaar en prachtig verwoord. Zojuist besteld, het nieuwste boek van Griet op den Beeck. Griet was afgelopen zomer te gast bij Zomergasten. Haar verschijning, haar doorgemaakte ellende, haar wilskracht en passie voor het leven, ze greep mij bij de keel en hart… en liet mij niet meer los.

Terwijl ik dit typ, ben ik jarig. 32 jaar. Een moeder van drie, zelfstandig ondernemer en vol energie en ideeën. Hoe mijn leven er nu uitziet, zo had ik het nooit durven dromen. Afgelopen week ontving ik een bloemetje van Ad Hoc leegstand beheer: Ondernemer van de maand, met passie en enthousiasme schijn ik mijn werk te doen.. De mooie woorden deden mij alleen maar aardig lachen en zachtjes 'dankjewel' zeggen. Bijna gênant om iemand vol lof te horen over jezelf. Tegelijk ook heel fijn en trots. Het is precies waar ik wil zijn, mede dankzij het thuisfront, voel ik mij meer gezien dan ooit.

Griet schrijft over kapotte mensen, en hoe zij andere mensen kapot maken, bewust en onbewust. Ik ben het vierde kind van mijn moeder, het eerste kind van mijn ouders samen. Mijn vader en moeder leerden elkaar kennen terwijl zij beiden getrouwd waren en een gezin hadden. Dit werd mij per ongeluk verteld toen ik twaalf jaar was. Mijn wereld op zijn kop, want wat is mijn wereld? Eigenlijk ben je enigst kind, en heb je alleen maar halfzussen en halfbroers waarvan je er drie niet eens kent. Maar naar die laatste was ik uiteraard direct heel erg benieuwd, ik hoopte stiekem dat ze heel leuk zouden zijn, maar helaas een ontmoeting zat er toen niet in.

Daar kwam bij dat het huwelijk tussen mijn ouders nooit heel goed is geweest, misschien vanwege de slechte start... je zou kunnen zeggen dat mijn vader en moeder kapotte mensen waren, die elkaar kapot maakten. Als klein kind droomde ik er stiekem van dat mijn moeder verliefd zou worden op mijn meester Frans van groep 8, die mij dagelijks thuis bracht omdat ik werd gepest. Niets leek mij leuker dan mijn moeder en meester Frans als setje. Voor mijn gevoel werd ik in mijn jeugd niet gezien, wel gehoord maar dan letterlijk… Het verwijt wat mij standaard voor de voeten werd gegooid: 'jij was altijd zo irritant' en 'echt jij weer Suus' en zelfs: 'je bent net je vader'. Dat laatste maar ook het eerste en het tweede, waren in een negatieve context.

Mijn vader, een ontzettend gedreven ondernemer, was ondanks zijn dominante en niet altijd fijne houding, diegene die wel in mij geloofde en dit hardop uitsprak. ,,Het ondernemen heb ik van mijn vader’’, blijft mijn lievelingszin wanneer men mij vraagt waar mijn ondernemersdrang vandaan komt. Ook al zie en spreek ik hem nauwelijks, ik trek graag de goede dingen van vroeger naar mij toe in plaats van de nare dingen. De dingen die mij toen en zelfs tot voor kort kapot maakten, hebben mij nu heel gemaakt.

Griet heeft het over jezelf redden. Niets is meer waar dan dat… jezelf redden. De laatste zeven jaar was een flinke klus, maar vanaf waar ik nu ben, durf ik te zeggen dat ik mezelf heb gered. Balen van die jeugd en dat als kapstok gebruiken voor alles wat je overkomt, is even een optie geweest maar al gauw merkte ik dat dat niet is wat mij zou redden. Hoezeer ik geloof dat mijn ouders hun best deden op hun manier, het is niet de manier die ik mijn kinderen wil aanleren.

Onlangs heb ik contact gezocht met één van mijn vaders kinderen uit zijn eerste huwelijk, want er moest vast wel iets positiefs uit deze ellende te halen zijn. Dit werd uiteindelijk één van de mooiste ontmoetingen uit mijn leven. Ik ontdekte dat het niet erg is om een Boeters te zijn.

Ik heb nu een leven waar ik op heb gewacht, naar verlangde… gezien worden om wie ik ben. Waar niemand in mijn nabije omgeving van zal zeggen: ‘heb je haar weer’, maar eerder: Suus je bent goed bezig! Soms voelt het als een inhaalrace, Vroeger had ik geen idee hoe ik in mijzelf moest geloven Maar nu, het heden en de toekomst: Als een speer wil ik er alles maar dan ook alles uithalen, uit mezelf en het beste uit anderen, werken met kinderen is bijna therapeutisch.

Ouder worden doet mij niets, heb er geen last van dat er een 3 voor mijn leeftijd staat, ik zoek risico's op, en beland daar soms mee in situaties waarvan ik eerder had kunnen weten dat het niet handig is maar altijd aan het einde van dit soort situaties, zie ik wat het mij gebracht heeft. Liever flink leven, hard en snel, dan later balen dat je niet hebt gedaan wat je eigenlijk had willen proberen op zijn minst. Ik wil alles voelen, ik ben een mensen-mens, ik kan niet zo goed tegen oppervlakkigheid. Toneelspelen en shows opvoeren, vooral groepjes zijn niet 'mijn ding'.

Ik zou niet terug willen naar achttien jaar, toen wist ik niets van het leven, maakte ik er een potje van, geen idee zelfs, wat dat betreft brengt ouder worden veel inzichten en lessen met zich mee. Onlangs hoorde ik: ‘Suus, jij gaat in zo'n hard tempo met alles was je doet, dat kan niet iedereen bijhouden, je zult mensen verliezen om je heen’. Het was geen kritiek, het was de waarheid. Mensen komen en gaan, en dat is niet erg. Maar er zijn ook altijd de blijvers, de mensen die gaan, hebben je vast iets gegeven waarvan je niet direct ziet wat dat dan is. Een les, vaak over jezelf.

Griet, als je dit leest: Jij bent mijn held, door jou werd het minder eng om mijzelf te redden. Ik ben nog steeds onderweg. Maar eindelijk, eindelijk kan ik zijn wie ik ben.