Column: Kinderen zijn geen HEMA-worst!
- Sytske van Rooijen-Schoenmakers
- 17-04-2021
- Nieuws
Ja hoor, daar was ‘ie weer. De roep om “meer kansen” en “meer gelijkheid” voor alle kinderen. De onderwijsraad heeft zich er nog maar eens over gebogen. Een driejarige algemene brugklas maar liefst. En dat categoriale onderwijs, dat moest maar eens afgelopen zijn. Want: het is belangrijk dat kinderen met allerlei niveaus in contact komen.
Ik doe er vaak, vaker dan me lief is, het zwijgen toe.
Want als ouder van een kind dat ‘makkelijk leert’ hou je maar beter je mond. Immers: ‘jij hebt makkelijk praten’. En ‘bij die van jou gaat alles toch vanzelf’? Of: “wat een uitslover joh”. Nu trek ik heel even mijn mond (en hart) open.
Wanneer je de relatieve pech (ja. PECH ja!) hebt dat je zonder al te veel inspanning hoge cijfers of scores haalt in het basis onderwijs, gebeuren er een paar dingen. Dat was 40 jaar geleden al zo. En er is nog niet heel veel veranderd. Je mag vaak de andere kinderen in de klas helpen. Je wacht. Vaak. En lang. Want jij bent klaar, hoeft geen uitleg, snapt het al - en de rest nog niet. Dus wacht je - tot de rest ook zo ver is. En als je lang genoeg gewacht hebt, dan stop je er mee. Je lampje uit - en je motivatie ook. Met als gevolg dat je gaat klieren, lagere scores haalt en een bijpassend zelfbeeld ontwikkelt. Thuis verander je in een depressief, boos kind. En op school... Tjsa.
Als je mazzel hebt, dan wordt je ‘gezien’ door een oplettende meester of juf. Of omdat je ouders aan de bel trekken. En dan komt er extra werk. Al dan niet bovenop het gewone werk. Tegen de tijd dat je richting het voortgezet onderwijs mag, zijn er weer een paar mogelijkheden. Ofwel: je bent inmiddels zodanig uitgecheckt dat je een schooladvies krijgt dat onder je oorspronkelijke vermogen ligt, of - net zo ingewikkeld - je mag alsnog naar het VWO maar je hebt geen idee hoe je moet leren. Immers: in de acht jaren die achter je liggen, hoefde je nooit wat te doen. 10 vingers in je neus en als eerste klaar. Gevolg van het eerste: nog meer geklier, gedoe en een laag zelfbeeld en van het tweede zo ergens tussen 4 en 6 VWO val je uit. En je gaat een paar niveaus “omlaag” verder.
Ik ben er zo langzamerhand klaar mee.
Hoezo moeten iedereen hetzelfde kunnen? We ZIJN toch niet allemaal hetzelfde?
Sterker nog: als iedereen opgeleid wordt tot directeur: wie maakt er dan nog de kraan, bakt het brood of zorgt dat het park waar we allemaal van genieten er goed bij ligt?
Als ik wat mankeer aan mijn hart, dan wil ik graag de allerbeste hartchirurg om me daarmee te helpen. Maar laat die man of vrouw NIET aan mijn dak, mijn kraan of mijn gazon komen alsjeblieft, want dat gaat mis. En omgekeerd: ik moet er niet aan denken dat een timmerman de operatie aan mijn pols doet, ook al zitten daar ook schroeven in...
Waar we als maatschappij aan moeten werken is de waardering van ELK beroep. En de waardering van alle schoolniveaus. Het is geen HOGER of LAGER niveau, het is een ANDER niveau. En beide zijn essentieel. Want de gemiddelde hartchirurg kan geen band plakken - en een fietsenmaker gelukkig wel.
En waar we de afgelopen decennia miljarden (ja...) hebben gestoken in het vergroten van de kansen van kinderen die minder kansrijk zijn, hebben we de kinderen met wat meer talenten grotendeels aan hun lot over gelaten. “Want die komen er toch wel.” Het verspilde talent en de verspeelde jaren kosten ons als samenleving ontzettend veel - dat is misschien niet eens in geld uit te drukken.
Je zult maar je hele basisschooltijd moeten wachten.
En dan mag je, als het aan de onderwijsraad ligt, nog 3 jaar wachten. DRIE JAAR, voordat je tussen ‘gelijkgestemden’ zit en je eindelijk gekieteld wordt in je hoofd. Aan het werk gezet wordt. Iets leert waar je moeite voor moet doen.
Ik zou willen dat alle kinderen de kans krijgen om al hun talenten te benutten. En dat vraagt om een radicaal andere benadering van onderwijs. Van onderwijzers ook trouwens. Want dat moeten de aller-, aller-, allerbeste mensen zijn, aangevuld met superspecialisten. Waarom? Omdat kinderen onze toekomst zijn. Omdat onze toekomst om een multidisciplinaire, mega-diverse aanpak vraagt. Omdat we daar iedereen op zijn en haar eigen niveau keihard bij nodig hebben. Dus laten we niet alleen investeren in kinderen met een potentiële achterstand, maar ook de kinderen die al meer kunnen volop de ruimte geven om te groeien. Stop met het negeren van talent.
Want van alleen maar Hollandsche Eenheidsprijzen MAatschappij (Amsterdam) kinderen wordt niemand wijzer.
Sytske van Rooijen-Schoenmakers
