Geef burgers de ruimte
- Redactie
- 30-07-2016
- Nieuws
,,De signalen van onvrede over de politiek en politieke partijen zijn veelvuldig en structureel. De ontwikkeling van de vertrouwenscijfers laat zien dat de partijpolitieke representatieve democratie op zijn retour is. Maar wat dan? Uit de recente Brexit-keuze blijkt dat louter 'nee zeggen' geen eindpunt betekent. Wel maakt het zichtbaar hoezeer er behoefte is aan een nieuw perspectief. Want dat is precies de vraag: hoe zorgen we ervoor dat het 'tegen-denken' de springplank vormt naar een nieuwe, eigentijdse vorm van democratisch bestuur?
Eerst enkele symptomen van het probleem: het vertrouwen in instituties daalt en politieke partijen staan onder druk. De oplossingsgerichtheid van het politiek debat stagneert. Tegenstellingen worden uitvergroot omwille van partijpolitieke profilering. Ondertussen wordt door het stapelen van wetten en voorschriften het verouderde concept van 'centrale grip' in stand gehouden.
Tegelijk zien we hoe de wereld in een razend tempo verandert. Mondiaal, publiek en privé: geen domein van het leven is ervan uitgezonderd. Traditionele oplossingen bieden geen houvast. Maar ondanks dat - of mede daardoor - bruist de samenleving van nieuwe kennis, vernieuwing en initiatief.
Parlement als podium
Het goede nieuws is dat in veel gemeenten het bestuur de handen ineenslaat met al die initiatiefnemers. Via burgerbegrotingen, steden als levende laboratoria en wijkdeals wordt de verbinding gezocht met ondernemers, inwoners en organisaties om de stad veilig, groen, duurzaam en gezond(er) te maken. We zien de beweging overal. Maar de politieke praktijk in Den Haag blijft achter.
Toch zien we ook op nationale schaal dat organisaties, wetenschappers, ondernemers en inwoners haast overlopen van de ideeën en oplossingen. Maurice de Hond staat te trappelen om de debatten in de Kamer digitaal te verbinden met de opinies op straat. Daan Roosegaarde ziet overal kansen om de samenleving creatief te verduurzamen. En zo zijn er honderden, duizenden (nieuwe) Nederlanders die slimme gedachten hebben en daarmee de brug naar morgen slaan. Hier kan de politiek het verschil maken. Nodig hen uit! Maak van het parlement een podium voor innovatieve gedachten en van politici makelaars in goede ideeën. Kom los van de gedachte dat politieke partijen het monopolie hebben op visievorming.
'Durf te experimenteren'
Natuurlijk, soms kun je niet precies inschatten hoe een idee uitpakt. Maar is dat een reden om niets te doen? Gemeenten staan te springen om te mogen experimenteren met het reguleren van de 'softdrugsketen', om zodoende de georganiseerde criminaliteit een spaak in het wiel te steken. Maar kabinet en Kamer staan geen experimenten toe. Ook als een stad zijn gemeenteraad (bijvoorbeeld voor de helft) wil samenstellen door middel van loting in plaats van door verkiezingen: het mag niet. Terwijl het zo belangrijk is om uit te proberen hoe een actie uitpakt en daarmee al doende te leren.
Het zijn de kernbegrippen van de nieuwe democratie: biedt ruimte aan ideeën, deel de zeggenschap en durf te experimenteren. Maar vooral: 'be connected' - wees aangesloten. Zoek de verbinding, zeker ook waar de onvrede is. Burgers willen invloed op hun leefomgeving en met elkaar en het politiek bestuur in interactie zijn. Het is de nieuwe werkelijkheid - en zeker die van de nieuwe generaties.
Vandaar: pas de democratie daarop aan. Zorg voor vroegtijdige interactie. Haal sprekers het parlement in. Bouw de zeggenschap op vanuit de buurt, via stad en regio, tot aan Europa toe. In een dergelijke opbouw hoeft ook Brussel niet ver weg te zijn. In ons land zijn alle ingrediënten aanwezig om de bakermat te zijn voor deze nieuwe democratie.''
Bert Blase
burgemeester Vlaardingen
