RET gaat nu echt te ver met Hoekse Lijn

COLUMN - De paniek en de wanhoop bij de RET en de Metropoolregio moet wel bijzonder groot zijn, gezien het krankzinnige plan dat zij naar voren hebben gebracht om de Hoekse Lijn toch te laten rijden. De beveiligingssoftware is nog steeds niet in orde, maar kan wel worden gebruikt als er minder metrostellen rijden op een lagere snelheid. Dan kunnen ze binnen drie maanden rijden, zo werd aan het Algemeen Dagblad toevertrouwd.

Eén Rotterdamse wethouder moest aftreden vanwege het débacle rond de Hoekse Lijn. Hij was de Barbertje die moest hangen om het falen van veel echt verantwoordelijken te maskeren. Die zitten allemaal nog hoog te paard, toucheren hun vaak riante salarissen. Het publiek wordt wijsgemaakt dat de hele ombouw van de spoorlijn naar een metroverbinding op een oortje na gevild is. Het is een kwestie van finetunen, maar – zo zei een Vlaardings gemeenteraadslid woensdag nog op een bijeenkomst in Maassluis: 'Veiligheid voor alles'. Nu blijkt dat zelfs met die veiligheid gemarchandeerd kan worden.

Het wordt tijd dat de feiten eens op tafel komen. Die feiten kunnen niet anders dan als volgt zijn: er is iets fundamenteel mis met de Hoekse Lijn. Er zijn van het begin af aan structurele, niet weg te pleisteren of te lijmen fouten gemaakt, net als met zo veel andere projecten van de overheid – vooral op het gebied van ICT.

Vroeger gingen ingenieurs die er voor hadden doorgeleerd, over het sluiten van contracten met aannemers. Nu zijn dat veelal lieden met een bestuurskundige achtergrond, die vakdeskundigheid bij adviseurs van buiten hebben ingehuurd. Zij zijn niet in staat om een goede aanbesteding te doen. Ze gaan bovendien in zee met de goedkoopste inschrijver ook als dat het Canadese bedrijf Bombardier is, dat een hele reeks mislukte projecten op zowat alle werelddelen met zich meesleept en in eigen land bekend staat als the 'worst of Canada'. Sinds een jaar of wat ontvouwt zich bovendien een groot corruptieschandaal.

Sinds 1893 had het spoor prima gefunctioneerd, met in de laatste decennia vier treinen per uur en tijdens de spits vaak nog veel meer op een groot deel van het traject. Nadat de ombouw was begonnen, leek het ene lijk na het andere uit de kast te vallen. Het spoor verzakte. Men vond zogenaamd onvermoede elektrische lijnen en buizen, maar de grote makke waren software en automtisering, net als overal waar Bombardier zijn onbekwame handen uitstrekt. Elk nadeel heb ook nog z´n voordeel. Als de lijn op tijd voltooid was geweest, had hij er nu toch uitgelegen vanwege de bouw van de Blankenburgtunnel. Die activiteiten kunnen nu worden voltooid terwijl de lijn nog niet functioneert. Mag je hopen dan.

Als je gemeenteraadsleden uit Schiedam, Vlaardingen en Maassluis vraagt waarom zij niet veel meer stampij maken over dit schandaal, vertellen ze dat ze doen wat ze kunnen. Onze gemeentes langs de Nieuwe Waterweg gaan er niet over en in de Metropoolregio maken ze met elkaar ook maar een paar procent uit. Dan volgt een vaste riedel over de arrogantie van de RET. En de concessie opzeggen gaat ook niet, want die geldt voor de komende tien jaar. Ze zitten er tot 2030 aan vast. Tja, dus daar zitten ze helaas aan vast. Toch is de RET gebonden aan strikte eisen met betrekking tot het leveren van diensten en rituitval. Het is moeilijk voorstelbaar dat de gemeentes met lege handen staan bij zoveel wanprestatie zijdens de RET, tenzij ze zich wel een heel groot oor hebben laten aannaaien, wat heel goed mogelijk is.

Misschien is het zo dat de gemeenteraden en de colleges weinig concreets kunnen doen tegen de tsunami van onbekwaamheid waarvan ze het slachtoffer zijn. Maar ze kunnen zich in ieder geval uitspreken en uit blijven spreken. Ze kunnen het woord voeren – luid en duidelijk en zonder dat omfloerste – namens hun gedupeerde burgers. Het is genoeg geweest.

Zeker nu de RET het durft om half werk te presenteren met de belofte dat er dan misschien over een maand of drie (!) weinig treinen rijden op lage snelheid, zeker nu is het tijd voor onversneden publiekelijk geuite woede. De gemeenteraadsleden en de wethouders blijven te beleefd en te welgemanierd. Daarom laten zij zich steeds opnieuw met een kluitje in het riet sturen. Zij zijn zo gewend aan 'om de tafel zitten' dat zij niet in de gaten hebben dat zij in feite niet serieus worden genomen en met een fluwelen glimlach geschoffeerd en als kleine kinderen behandeld. Het wordt tijd dat zij daarmee stoppen en duidelijk maken dat lieverkoekjes niet meer worden gebakken. Bijvoorbeeld door de steeds herhaalde eis dat de RET voorlopig op alle lijnen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en de Hoek gratis openbaar vervoer aanbiedt. Voor deze shit hoort niemand te betalen.

En zelfs al gaan Schiedam, Vlaardingen en Maassluis er niet over, dan nog hebben zij gezien de overlast die hun burgers wordt aangedaan, de plicht om te blijven navragen wie precies welke rol speelt bij het proces dat tot het tegendeel van een functionerende metro leidt, welke personen dat zijn en waarom zij nog op hun plaats zitten want zij hebben afdoende bewezen daar niet te horen. En geloof mij, ook voor gemeentebestuurders kan het moment komen dat zij moeten zeggen: 'Sodemieter op met je smoesjes'. En: 'Hoe kan het zijn dat de directie van de RET na dit debacle er nog zit?' Want let wel: een gewone werknemer, zo´n Jan Lul van de Hogebomen die eindeloos aan de bushalte op het vervangend vervoer staat te wachten, die gaat de deur uit als hij zogenaamd zijn resultaatafspraken niet haalt.

En als ze zich dan de deur uit laten praten, die raadsleden, voor de zoveelste keer, zijn zij geen knip voor de neus waard.