Van kofferbak naar de Holy

Tussen alle verhalen over en van vluchtelingen viel ons het verhaal van Fareeda Shaikhli op. Fareeda kwam 19 jaar geleden onder bijzondere omstandigheden naar Nederland. Misschien een iets langer verhaal dan u gewend bent op Vlaardingen 24, maar de moeite waard om helemaal te lezen.

Ik blader door een fotoalbum met foto's van 19 jaar geleden. Allerlei mooie en lieve foto's van onze tijd in Groningen zijn te zien. Mijn broertje die als bolle peuter met onze gestreepte kater genaamd Tijgertje speelt en ik die leer fietsen door de straten van het dorp. Er zijn veel foto's waarop je mij en mijn broertje ziet kroelen met lieve Hollandse dames, ik weet hun namen nog en hoe speciaal ze voor ons waren. En ineens schiet het bij me te binnen dat er nergens foto's zijn van mijn geboorte en de dagen erna. Mijn moeder zit relaxt op de bank wanneer ik naast haar neer plof en vraag of ze weer eens wil vertellen over de dag dat ik ben geboren. 'Fareeda ik praat daar liever niet over, dat weet je, moet het echt?' Ja kom op mam! Ik heb het recht om te weten hoe ik op deze wereld ben gezet.

Afghanistan, Kabul, 6 januari 1994

'Je vader was aan het werk dus hij zat op de redactie van de lokale krant. We woonden in een grote flat in het centrum van de stad, ver van mijn eigen familie. Een jongedame van 25, hoogzwanger, pas getrouwd en dit allemaal ten tijde van een burgeroorlog waarbij er veel raketten werden afgeschoten. Geloof me Fee, ik was doodsbang.' Ik kijk naar mijn moeder en herken inderdaad haar blik van pure angst, waarbij ze diep in de verte kijkt, waarschijnlijk terug denkend aan het appartement en hoe alleen ze zich toen voelde. 'Het luchtalarm ging af maar ik hoopte dat ik het me verbeeldde. Ik heb dat vreselijke geluid vaker gehoord alleen dit keer was ook mijn water gebroken. Allah doe me dit niet aan, niet nu, zei ik hardop. Mijn man is nog niet thuis, mijn baby’tje moet in een ziekenhuis geboren worden. Ik kan dit niet in mijn eentje aan.' Maar ze verbeeldde het zich niet. Het luchtalarm ging daadwerkelijk af en ik zou eraan komen en snel! Alle bewoners van de flat vluchtten in hun automatisme naar de schuilkelder van het gebouw.

Mijn moeder had de buren al op de hoogte weten te brengen over haar weeën en de buurvrouw opperde de vrouwen uit de flat zoveel mogelijk doeken mee te brengen. 'De mannen en kinderen werden gedwongen om hun gezicht naar de muur te keren en de vrouwen hielden doeken omhoog, om mij heen, zodat ik enigszins privacy had tijdens de bevalling. Fee je kan het je niet voorstellen maar je bent geboren in een schuilkelder tijdens een luchtaanval.' Ineens verandert de manier waarop ze naar me kijkt. Ik voel haar hand door mijn haren gaan. Ik kan het me inderdaad niet voorstellen. Ik weet er niks van maar zij weet elk detail nog. En ze was doodsbang. De traan die nu over haar wang rolt spreekt boekdelen. 'De kans was groot dat je vader al overleden was, want hij was op zijn werk natuurlijk! Ik kon niks anders doen dan bidden. Allah houd mijn meisje in leven, pak haar niet van mij af, ik heb haar met zoveel liefde in mij gedragen, laat haar bij mij blijven alstublieft.' De dagen erna was het onzeker of ik het zou overleven, mijn moeder gaf namelijk geen melk meer. Was het uit angst voor de terreur die zich buiten de veilige muren van de schuilkelder en de flat afspeelde? Of was het vanwege de traumatische ervaring die voor alle moeders eigenlijk de mooiste dag in hun leven had moeten zijn? De burgeroorlog werd hevig doorgevochten maar desondanks ging mijn vader de straten op om poedermelk te halen. 'Je was toen al een koppige vechter Fareeda, welk kindje wordt geboren op zo een manier, krijgt geen moedermelk en houdt dat vol?!'

Ik geef eerlijk toe dat er een grijns op mijn gezicht komt nu want dit streelt mijn ego stiekem een beetje. 'De dag brak aan dat ik afscheid moest nemen van mijn moeder, broertjes en zusjes. Probeer je maar eens in te denken dat je over vier jaar aan de deur klopt en zegt: mama, Zafar, ik hou van jullie, ik zal jullie nooit vergeten, bedankt voor alles en hopelijk zie ik jullie ooit weer. Geen WhatsApp, geen Facebook, geen e-mail maar enkel het vertrouwen in Allah hebben dat Hij jou ooit weer zal herenigen met je dierbare familieleden want een vast adres hadden we vanaf die dag niet meer.' Mijn moeder kroop in de achterbak van een auto die mijn vader van een collega had gekocht, met mij tegen haar borst. 'Je vader zou plankgas doorrijden en nergens stoppen, we zouden proberen de grens met Pakistan zo snel mogelijk te halen en vanaf daar zouden we geholpen worden. Ons voornaamste angst was dat jij het zuurstoftekort in de achterbak niet zou overleven. Je vader had gaatjes weten te perforeren maar wisten wij veel? Het was de grootste gok van ons leven Fee.'

Ineens vraag ik mezelf af waarom ik naar mijn geboorte vroeg. Ik vind het helemaal niet leuk dit te moeten horen. Heb ik mijn ouders ertoe gedwongen zichzelf in zo'n gevaarlijke situatie te plaatsen? Wat als ze onderweg waren gepakt door de strijders? Wat als ik inderdaad was overleden, hoe waren ze er dan aan toe geweest? Waarom deden ze dit?! Waren ze gestoord?! Tegelijkertijd kan ik het niet maken om een onsmakelijke grap hardop te zeggen, dit is namelijk een van mijn vele afweermechanismes: 'Waren de rubberen bootjes bij de Action uitverkocht mam, haha!'.

Zoals verwacht kregen mijn ouders bij aankomst in Nederland een lijst met rekeningnummers van gezinnen in Nederland waar ze op ieder moment van de dag geld konden afhalen. Want zo gaat dat toch? Mijn moeder werd een huisvrouw die de Nederlandse taal beheerste en mijn vader ging de schoolbanken in. Hij is kapitein van mammoettankers geworden dus die lijst hebben we snel de prullenbak in gegooid! Mijn ratio zegt mij dat ze dit allemaal hebben gedaan uit liefde voor mij. Omdat ze mij een beter leven gunden. Een leven waarin ik niet bij elk luchtalarm, en dat waren er heel wat, mijn speeltjes neer moest leggen en naar een schuilkelder moest rennen. Omdat mijn vader wilde dat ik de mogelijkheid had om te gaan studeren, net zoals mijn moeder Rechten studeerde aan de universiteit van Kabul. Maar voornamelijk omdat de liefde die je voor je eigen kind draagt ervoor zal zorgen dat je tot het alleruiterste zult gaan.

Straks zal ik op de fiets stappen en naar het centrum van Vlaardingen gaan om daar vluchtelingen welkom te heten. Ik hoop dat de warmte van mijn armen die ik om ze heen zal slaan ze een moment van rust zal geven, een moment zonder angst. Hopelijk zal ik later bij hen in het geheugen gegrift staan als die lieve jongedame die ze een gevoel van Thuis gaf, net als de lieve dametjes in onze foto's. De dametjes die mijn ouders leerden hoe je een verjaardag moet vieren, wat te doen met Sinterklaas en mij meenamen naar de speeltuin wanneer mijn moeder even alleen wilde zijn met haar pasgeboren zoontje. Het baby'tje waarvan er prachtige foto's zijn gemaakt, in een schoon en veilig ziekenhuis...

Fareeda Shaikhli