Redactioneel: De kater na het aftreden van burgemeester Annemiek Jetten

VLAARDINGEN - Toen Annemiek Jetten nog maar kort in functie was als burgemeester (in 2017) nodigde ze enkele vertegenwoordigers uit van de lokale pers. Ze vertelde daarbij (liever) een goede relatie te willen hebben met de media. Niet geheel toevallig viel de ontmoeting kort na haar eerste raadsvergadering waarbij we (mild) kritisch schreven over hoe ze haar voorzittersrol  invulde. Het bleek een voorteken, want Jetten had de zaken graag onder controle. Collega’s van media als het AD en RTV Rijnmond schreven gisteren en vandaag al dat dit haar uiteindelijk de das om heeft gedaan. De wethouders vonden het ‘welletjes’ en pikten haar bemoeizucht niet langer. Daarmee werd er uit het college direct gelekt na het aangekondigde ontslag van Jetten en veegden de collega’s hun straatje schoon, want 'aan ons ligt het niet'. De ChristenUnie/SGP heeft vandaag al laten weten hierover de wethouders de komende raadsvergadering stevig door te willen zagen: ,,Hebben de verantwoordelijke wethouders, voordat zij meenden het vertrouwen in de burgemeester te moeten opzeggen, in de spiegel gekeken? En zich daarbij de vraag gesteld wat zij zelf persoonlijk als wethouder de afgelopen periode hebben bijgedragen aan de verbetering van de bestuurskracht in Vlaardingen?'', aldus Erik van Pienbroek namens de CU/SGP.

Wat nou precies tot het aftreden geleid heeft van Jetten is complexer dan enkele van haar karaktereigenschappen die haar parten speelden. Onder haar voorgangers ging het bijvoorbeeld financieel al ‘mis’. Zo presenteerde Tjerk Bruinsma eind 2013 nog een ogenschijnlijk solide Begroting onder de werktitel ‘Scherp aan de wind’ (Bruinsma hield van zeilen), maar na zijn vertrek bleek het feitelijk goed mis met de gemeentelijke financiën en moesten er miljoenen bezuinigd worden vanaf 2014 (Vlaardingen Spookstad). Daarmee verloor de politiek al veel van haar vertrouwen bij de burger. Toen vervolgens interimmer Bert Blase aantrad, na drie maanden Bas Eenhoorn, zette deze een project op om burgers meer te betrekken bij het bestuur: De Burger Meester. Blase heeft dat nooit echt afgemaakt, en wie nog weet wat de resultaten zijn mag het zeggen. De 'gewone' Vlaardinger leek vergeten te worden, daar waar de wat meer vermogende stadgenoten, en anderen die het zich konden veroorloven, de prachtige woningen betrokken die waren neergezet als gevolg van het Actieplan Wonen. Die hoorde je dan ook niet piepen maar wel degenen die door de sloop van veel betaalbare sociale woningbouw nu langer moesten wachten (of hun 'kroost') op een dak boven het hoofd.

Kortom, alles (en nog meer) bij elkaar een prima voedingsbodem voor andere partijen die wel weg wisten met de sentimenten in de straat. Annemiek Jetten viel wat dat betreft met haar neus in de boter. Ze bleek de juiste persoon, maar op de verkeerde plek en op de verkeerde tijd. Nog voordat ze benoemd werd wist ze ONS Vlaardingen al tegenover zich, en later bleek de afscheiding ervan met Ron Boers en Tim Thiel in de fractie Boers min of meer haar natuurlijke vijand. Boers en Thiel zijn beiden communicatie-experts van hun vak, dus strategisch en tactisch zeer bedreven in het scheppen van verwarring bij de tegenstander en het binnenhalen van steun uit de samenleving. De fractie Boers spiegelt daarbij haar politiek voor als een cafetaria: bestelt u maar wat u wilt en wij serveren dat. Dat werkt zolang je niet genoeg stemmen binnenhaalt in de raad, dan kun je verongelijkt doen (Calimero-gevoel). Eenmaal aan de macht blijkt dikwijls hoe beperkt ook dergelijke partijen zijn in het creëren van simpele oplossingen voor complexe problemen in de samenleving. In ieder geval vormde Annemiek Jetten een uitstekende kop van Jut. En kreeg ze van zo'n beetje alles de schuld.

Jetten kreeg ondertussen ook van andere kanten veel over zich heen, waaronder veel kritiek op haar veiligheidsbeleid. Wie de cijfers bekijkt moet echter vaststellen dat de criminaliteit gedaald is tijdens haar burgemeesterschap. Zo zijn er vooral onder voorganger Bert Blase meer en vaker (auto)branden geweest. Veiligheid blijkt bovendien niet samen te hangen met wie er burgemeester is, maar met geheel andere factoren. Die kun je ook nog eens niet allemaal beïnvloeden door op elke hoek van de straat een camera te zetten, of een politieagent, wat sommigen lijken te suggereren. 

En ook nog: vóór Annemiek Jetten vergaderde de gemeenteraad jaarlijks over het afschaffen van de vreugdevuren, maar durfde niemand het aan dit ook echt te doen. Jetten durfde dat wel, maar vooral ook omdat ze van het handhaven van regels was en strikt genomen klopte het toestaan van de vuren van geen kanten. Voormalig politieagent en raadslid Marco van Unen liet nooit na dit te benadrukken.

En nogmaals die controledrift. Daarmee heeft ze eerder meer mensen dan alleen de huidige wethouders van zich vervreemd. Zo was er bij de griffie al een leegloop en vocht ze met de vorige (interim) griffier Etienne Hesen en voormalig wethouder Frans Hoogendijk een machtsstrijd uit, volgens verschillende bronnen. Die won ze, maar daar kwam ze niet ongeschonden uit. Het werd steeds lastiger voor Jetten om zich te handhaven en uiteindelijk trok ze zelf de conclusie. Een verstandige, zo vindt nu iedereen.

In het enkele maanden geleden verschenen rapport van interim gemeentesecretaris Van Hofwegen werd al gemeld dat het bij alle betrokken partijen mis is: het college, de raad en ook zeker (een deel van) de ambtenaren. Voorlopig zijn er nu alleen maar verliezers, en het past alle betrokkenen om zich dat ook echt te realiseren. Alleen dan komt Vlaardingen een stap verder.