Slag bij Vlaardingen heeft monument

VLAARDINGEN - Vrijdag 29 juli, de Dag van de Slag, onthulde wethouder Lianne van Kalken het nieuwe monument ‘Gegrond’ aan de Westhavenkade. Het is een monument ter herinnering aan de Slag bij Vlaardingen in 1018, een slag die een bepalend moment was voor het ontstaan van Holland, maar zeker ook voor Vlaardingen.

Maker van het monument is kunstenaar Frans de Winter. Hij liet zich inspireren door het beeldje ‘Een onbreekbare muur’. Dit beeldje maakte de twaalfjarige Osman en hij won daarmee de wedstrijd voor basisschoolleerlingen die de opdracht gekregen hadden een voorstudie te maken voor het monument.

De ‘Ander’

Frans de Winter liet zich daarnaast inspireren door de tot Fransman genaturaliseerde Litouwse Filosoof Emmanuel Levinas (1906-1995). ,,Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog werd hij als Frans militair een krijgsgevangene gemaakt door de Duitsers. Ondanks zijn Joodse afkomst werd hij gespaard vanwege zijn enorme talenkennis. Hij functioneerde voor de Duitsers als tolk. Zijn familie in Litouwen is echter als gevolg van de Holocaust helemaal verdwenen'', vertelt Frans. ,,Deze ingrijpende gebeurtenis heeft hem als filosoof doen bewegen om in zijn wereldbeschouwing als eerste in de westerse filosofie niet het 'Ik', maar de 'Ander' als uitgangspunt centraal te stellen.''

Dood mij niet

Als de blikken van de ‘Ik’ en de ‘Ander’ elkaar kruisen, doet de ‘Ander’ volgens de filosoof een beroep op de ‘Ik’: ,,Kijk me aan, dood mij niet.'' Een indringend beroep. ,,Die gedachte, ‘Kijk me aan, dood mij niet’, heeft me doen besluiten om ter hoogte van de ogen twee rode openingen te maken.'' Zo heeft de figuur in het monument een ‘huid’ die doet denken aan een krijgsuitrusting zoals een maliënkolder, een onneembare muur, maar ook een kwetsbaarheid. Het monument is niet gemaakt voor de eeuwigheid. Bij het begin van de opdracht is meegegeven dat het monument circa vijf tot tien jaar zal standhouden. Het idee daarachter is om geregeld met een nieuw monument de Slag bij Vlaardingen vanuit een ander perspectief te belichten. 

Geboortegrond en thuishaven

Het monument herinnert aan het moment dat er een veldslag plaatsvond op Vlaardingse grond. Maar veldslagen zijn van alle tijden, met winnaars, maar vooral met verliezers, slachtoffers en ontheemden. ,,Het monument is ter herinnering aan 1018, maar ik zie ook een parallel met het heden. Er is echter het grote verschil, dat de keerzijde van de Industriële Revolutie laat zien dat moderne wapens tot grotere verwoesting leiden dan in de Middeleeuwen het geval was'', aldus Frans de Winter. Hij gaf het monument de titel ‘Gegrond’ mee. Over die keuze vertelt hij: ,,Vlaardingen is de geboortegrond, danwel thuishaven, van vele mensen. Een plek waar ruim duizend jaar geleden een veldslag heeft plaats gevonden. Ook vandaag de dag worden veldslagen uitgevochten op plekken die de geboortegrond en thuishaven zijn van vele mensen. Daarom heb ik voor de titel ‘Gegrond’ gekozen.''
 
Het monument is in opdracht van de gemeente met subsidie van de provincie Zuid-Holland tot stand gekomen. De organisatie lag in handen van KADE 40.