Tot nu toe naamloos pad vernoemd naar kleine Joodse onderduiker

foto: Paul Meuldijk

VLAARDINGEN - Nadat in Vlaardingen in 2022 zogenaamde ‘Stolpersteine’ zijn neergelegd ter nagedachtenis aan de weggevoerde en niet teruggekeerde Joodse inwoners van Vlaardingen, stuitte Jan van Hees op een even bijzondere als gruwelijke gebeurtenis: In Vlaardingen zou een tweejarig Joods jongetje op een onderduikadres hebben gewoond en daar door de Vlaardingse politie zijn weggehaald.

Dit was voor Bram Keizerwaard reden om verder onderzoek te doen naar de lotgevallen van deze kleine man. Naspeuringen in het Stadsarchief van Vlaardingen brachten aan het licht dat, in januari 1943, een Vlaardingse politieman vanuit Den Haag telefonisch opdracht kreeg om een tweejarig Joods jongetje, genaamd Freddy Walvisch, op te halen op zijn onderduikadres in de Prins Hendriklaan.

Van Westerbork naar Sobibor

De oma, tante en moeder van het kleine manneke, zaten zelf ondergedoken in Den Haag en werden daar verraden en opgepakt. De jodenjagers troffen in deze woning ook een ansichtkaart aan met een opschrift: “Groeten uit Vlaardingen” en achterop een paar kleine krabbels. Onder dreiging van een pistool moest men bekennen dat dit een kaart was van de kleine Freddy die in Vlaardingen zat ondergedoken bij zijn oom Frits van der Eem en diens echtgenote Jetty Egger.

Toen Freddy in Den Haag werd ‘afgeleverd’ was zijn familie al gedeporteerd en via Westerbork naar de concentratiekampen gestuurd, waar zijn moeder en oma onmiddellijk na aankomst werden vermoord. Freddy moest alleen naar Westerbork en heeft daar een aantal maanden in zijn eentje rondgescharreld tot ook voor hem de trein het kamp kwam binnenrollen die hem naar Sobibor bracht waar hij, direct na aankomst, een paar dagen na zijn derde verjaardag, werd vergast.

Omdat volgens Gunter Demnig, de initiatiefnemer van de Stolpersteine, deze alleen maar geplaatst kunnen worden voor het laatst gekozen vrijwillige woonadres, is het leggen van een dergelijke steen in de Prins Hendriklaan niet mogelijk. Vandaar dat in samenspraak met Harm Jan Luth-Mulders, stadsarchivaris en lid van de straatnamencommissie met succes een voorstel aan het gemeentebestuur is voorgelegd om het tot nu toe naamloze pad tussen de Julianalaan en de Algemene Begraafplaats Emaus te eren met de naam Freddy Walvischpad.

Lisa Egger

Tijdens de overval, na het verraad in de Haagse woning, was ook de negenjarige Lisa Egger aanwezig. Zij en haar broertje ontsnapten door een moedige actie van hun moeder aan het gruwelijke lot. Lisa Egger - inmiddels 90 jaar – verrichtte vrijdag de onthulling van het bordje. Aansluitend werd ook een informatiebordje onthuld bij het huis aan de Prins Hendriklaan 82. Dit bordje bevat wat informatie over de dappere onderduikgevers van Freddy Walvisch.