Bijna vier ton terug van online casino: Schiedamse zaak werpt licht op gokken vóór 2021

VLAARDINGEN - Een opmerkelijke juridische overwinning voor een inwoner van Schiedam zorgt voor veel gespreksstof. De man, die in 2014 maar liefst €385.378 verloor bij een online casino, heeft via de rechter bepaald gekregen dat hij dit volledige bedrag terugkrijgt, vermeerderd met ruim tien jaar aan wettelijke rente. Een uitspraak die klinkt als een droom voor iedereen die in het verleden geld verloor met online gokken, maar die wel in de juiste context geplaatst moet worden. Hoe is dit mogelijk, en wat betekent dit als je zelf van plan bent om een online aanbieder als Casino Peaches te bezoeken?

De periode vóór oktober 2021

Om deze zaak te begrijpen, moeten we terug in de tijd. Vóór 1 oktober 2021 was het aanbieden van online kansspelen in Nederland simpelweg illegaal. Er bestond geen Nederlands vergunningensysteem. Toch waren er talloze buitenlandse gokwebsites actief die zich (vaak ook in het Nederlands) richtten op Nederlandse spelers. Deze sites probeerden spelers te lokken met een breed aanbod, van sportweddenschappen tot kleurrijke gokkasten en live casino spellen.

Het cruciale punt is echter dat deze aanbieders destijds opereerden zonder Nederlandse vergunning, en dus in strijd met de toenmalige Wet op de kansspelen. Veel Nederlanders waagden er desondanks een gokje, soms met grote financiële verliezen tot gevolg.

De juridische redenering

De redenering die advocaten nu met succes (in bepaalde zaken) hanteren, is gebaseerd op het principe dat een overeenkomst die in strijd is met de wet, nietig (ongeldig) is. De transacties tussen de speler en het illegale online casino worden dan gezien als een ongeldige overeenkomst.

Als de overeenkomst nietig is, zo luidt de argumentatie, dan zijn de betalingen die de speler heeft gedaan 'onverschuldigd' geweest en moeten deze worden terugbetaald. Simpel gezegd: een bedrijf dat illegaal opereerde, heeft juridisch gezien geen recht op het geld dat het daarmee verdiende.

Recente successen bieden hoop, maar blijf realistisch

De Schiedamse zaak staat niet op zichzelf. Recentelijk waren er ook uitspraken waarbij een ander bekend online gokbedrijf werd veroordeeld tot het terugbetalen van €93.000 en een ander bedrijf tot het terugbetalen van €124.000 aan spelers die vóór oktober 2021 hadden verloren. Dit soort uitspraken, vaak gebaseerd op de hierboven genoemde juridische redenering, bieden vanzelfsprekend hoop aan anderen die in die periode aanzienlijke bedragen hebben verloren op websites zonder Nederlandse vergunning. In buurlanden als Duitsland en Oostenrijk zijn al duizenden soortgelijke zaken gewonnen, waarbij tientallen miljoenen zijn teruggevorderd.

De grote 'maar': Kanttekeningen bij de terugvorderingen

Hoewel de recente successen hoopgevend lijken, is het essentieel om een aantal grote kanttekeningen te plaatsen. Wie nu denkt eenvoudig zijn oude gokverliezen terug te kunnen claimen, komt waarschijnlijk bedrogen uit.

1. Verstekvonnissen: Veel van de recente positieve uitspraken voor spelers zijn zogenaamde 'verstekvonnissen'. Dit betekent dat het gokbedrijf niet is verschenen in de rechtbank om verweer te voeren. De rechter wijst de vordering dan vaak toe bij gebrek aan tegenspraak. Dit zegt echter weinig over de uitkomst als een gokbedrijf wél besluit zich te verdedigen. Unibet heeft bijvoorbeeld al aangekondigd in beroep te gaan tegen de veroordeling, omdat ze door een interne fout geen verweer hadden gevoerd. Een zaak waarin wel verweer wordt gevoerd, kan heel anders uitpakken.
2. De Maltese Muur (Bill 55): Veel internationale gokbedrijven hebben hun hoofdkantoor en vergunning op Malta. Dit land heeft recentelijk zijn wetgeving (bekend als 'Bill 55') aangepast om deze bedrijven te beschermen tegen buitenlandse claims zoals die uit Nederland. De Maltese wet stelt nu dat lokale bedrijven buitenlandse vonnissen naast zich neer mogen leggen als het gaat om activiteiten die onder hun Maltese vergunning vielen. Dit is zeer waarschijnlijk in strijd met Europese regels over de erkenning van vonnissen binnen de EU, en de Europese Commissie onderzoekt de kwestie. Echter, dit onderzoek kan jaren duren, en in de tussentijd biedt Bill 55 de gokbedrijven een (omstreden) juridisch schild om betaling te weigeren.
3. Complexiteit en Kosten: Een rechtszaak aanspannen is een complex, langdurig en kostbaar proces. Het vereist gespecialiseerde juridische hulp en er is absoluut geen garantie op succes, zeker niet nu gokbedrijven zich beter wapenen en Malta tegenwerkt.

De Schiedammer uit het voorbeeld heeft dus wellicht geluk gehad dat zijn zaak (uit 2014!) nu tot een positief einde kwam, mogelijk omdat het een verstekvonnis betrof of omdat de tegenpartij (nog) geen gebruik maakte van Bill 55. Het is zeker geen vanzelfsprekendheid.

Kies altijd voor legaal!

Het belangrijkste om te onthouden is dat deze hele discussie draait om de periode vóór 1 oktober 2021, toen online gokken in Nederland illegaal was. Sinds die datum is er een legale, gereguleerde markt. Bedrijven kunnen een Nederlandse vergunning krijgen van de Kansspelautoriteit (Ksa) en moeten dan voldoen aan strenge eisen op het gebied van veiligheid, eerlijkheid en spelersbescherming.

Uitzonderlijke zaak, dus zeker geen vrijbrief

De succesvolle claim van de Schiedammer is een uitzonderlijk en opvallend verhaal dat laat zien hoe de juridische nasleep van de periode vóór de legalisering nog steeds voortduurt. Het biedt wellicht een sprankje hoop voor een specifieke groep gedupeerden uit die tijd, maar de weg is bezaaid met juridische hobbels en onzekerheden. Het is absoluut geen garantie voor succes en zeker geen vrijbrief om onverantwoorde financiële risico's uit het verleden zomaar recht te zetten. De belangrijkste les voor vandaag is en blijft: wie kiest voor een gokje, online of offline, doet dat het veiligst en meest verantwoord via de legale, vergunde kanalen die Nederland nu biedt.