PASEN IN PILION
- Wilma Hollander
- 16-04-2023
- Nieuws
Vandaag is het pas bij ons Pasen, een week na jullie, en het blijft toch altijd een beetje raar om dat op een andere datum te vieren dan het overgrote deel van de wereld. Nu heb ik zelf vrij weinig met het paasfeest, maar de Grieken des te meer. Het Griekse paasfeest is namelijk een soort mengeling tussen onze Kerst, Oudejaarsavond en Pasen, en staat werkelijk bol van de tradities.
Het Ontsteken van het Heilige Licht om middernacht op de zaterdag van het paasweekend is het absolute hoogtepunt, en wordt door iedereen zeer serieus genomen. Het Heilige Licht komt rechtstreeks uit Jeruzalem. Na een plechtige ceremonie aldaar wordt het per vliegtuig naar Athene overgebracht, waar de notabelen van de Orthodoxe Kerk en de minister-president al klaarstaan om het in ontvangst te nemen. Vervolgens worden met dit Heilige Licht een aantal kaarsen aangestoken die dan al brandend weer verder vervoerd worden naar de kerken in het hele land. Het vervoersschema van het Licht naar de grotere plaatsen wordt van tevoren gepubliceerd in de kranten, en de aankomst van het Heilige Licht in Athene wordt live uitgezonden op de televisie.
Vanaf Witte Donderdag tot en met de Grote Paasdienst op zaterdagavond draaien de Papa’s van de kerken overuren, want op deze drie zo belangrijke dagen in het paasverhaal zijn er uiteraard de nodige bijbehorende kerkdiensten, die letterlijk uren duren. Nu zijn de Grieken wel religieus, maar in tegenstelling tot wat wij gewend zijn, hoef je zo’n kerkdienst niet noodzakelijkerwijs van begin tot eind mee te maken. Nou ja, behalve als je een Papa, koorzanger of heel fanatiek bent, dan wel, natuurlijk. Het gros van de kerkgangers schuifelt echter tot zo’n halfuurtje voor het einde naar binnen, en niemand die daar gek van opkijkt.
Iets anders gaat het met de Paasdienst op zaterdagavond. Kom je daar laat aanwandelen, dan kun je de kerk niet eens meer in, want die dienst is altijd afgeladen vol. Nu vinden de meeste mensen dat ook niet zo’n probleem, want met z’n allen buiten wachten op het kerkplein tot het middernacht is, heeft ook wel iets bijzonders. Iedereen heeft een lange witte kaars bij zich en als om middernacht de gewone lichten in de kerk gedoofd worden en de Papa vanachter het altaar met de door het Licht uit Jeruzalem aangestoken kaars weer tevoorschijn komt, dan worden daarmee de eerste witte kaarsen van de kerkgangers aangestoken. Die op hun beurt de kaarsen van de mensen om zich heen aansteken en zo wordt het Heilige Licht heel snel van binnen naar buiten doorgegeven en onder de mensen verspreid.
Het Ontsteken van het Licht is slechts een van de vele tradities rond het Griekse paasfeest. Helaas is deze column te kort om al die andere ook te noemen, maar zo heeft u toch al een klein beetje inzicht in hoe het er hier in deze dagen aan toe gaat. Om het Licht-verhaal nog even af te maken: dat aangestoken kaarsje gaat brandend mee naar huis om daarmee op de dorpel boven de voordeur een zwart kruisje aan te brengen en dat geeft weer voor een heel jaar voorspoed en geluk. Het is dan ook heel gewoon om in de paasnacht gepasseerd te worden door auto’s waarin mensen zitten met een brandend kaarsje op schoot. Een absoluut uniek en behoorlijk vreemd gezicht, zelfs na al die jaren dat ik hier al woon.
Het is logisch dat zo’n uitgebreid gevierd paasfeest met alle culturele en religieuze tradities die erbij horen altijd veel toeristen aantrekt. Ook in ons dorp is het goed te merken. Het is al de hele week drukker dan normaal en de camping even verderop staat ook alweer aardig vol met campers en caravans. Pasen betekent voor de ondernemers dus ook het begin van het vakantieseizoen, en natuurlijk hopen we dat het voor iedereen een goed seizoen zal worden. Maar vandaag staan de toeristen nog even op het tweede plan, want Pasen is met uitstek een familiefeest en dat wordt uitbundig gevierd met heel veel barbecueën, familie- en vriendenbezoek en natuurlijk met bijbehorende zang en dans.
Manlief en ik vieren het heel wat rustiger, een uitgebreid paasontbijt voor ons tweetjes voelt voor ons al ‘Pasig’ genoeg. Ik zie het meer als het begin van het voorjaar, dankzij de velden vol madeliefjes en anemoontjes om ons heen. Ik word zo blij van al die rode en witte kleurvlakken op mijn wandelingetjes tussen de olijfbomen. En wat het paasgevoel bij mij ook verhoogt zijn de Nederlandse tulpen in mijn tuin, want vroeger bij mijn ouders thuis stond er met Pasen standaard een grote bos van die vrolijk gekleurde bloemen op de feestelijk gedekte ontbijttafel. Een paar jaar geleden brachten vrienden een zakje tulpenbollen mee hiernaartoe, rechtstreeks van de tuinderij. Nog steeds zie ik er ieder jaar rond de Pasen een aantal opkomen, en behalve aan die ouderlijke ontbijttafel moet ik dan ook altijd weer even terugdenken aan mijn bezoek aan de Keukenhof, een jaar of vijf geleden. Genoten heb ik daar van die prachtige kleurige tulpenvelden. Die vind je alleen in Nederland. Toch?
Nou, nee. Wist u dat er op het Griekse eiland Chios maar liefst veertien verschillende soorten tulpen te vinden zijn? Ze worden ‘Lalades’ genoemd en bloeien in maart overal in de olijfgaarden en de velden, zo’n 7 tot 10 dagen lang, net zo overvloedig als hier de anemoontjes en madeliefjes. Vier soorten zijn er door de eilandbewoners gecultiveerd, gekweekt in prachtige kleurige tulpenvelden, en samen met de mastiek vormen deze gecultiveerde tulpenbollen de twee grootste exportproducten van het eiland.
En weet u hoe ik dit weet? Niet omdat ik onlangs op Chios ben geweest of omdat ik zo goed op de hoogte ben van dit soort dingen. Nee, ik weet dit omdat het mij verteld werd door mijn mede-columniste Cora uit Amerika, die het op haar beurt weer hoorde van haar kapster aldaar, van wie de familieroots in Chios blijken te liggen. Hoe grappig is dit? En het mooie is: via de tamtam van al deze expats weet u het in Nederland nu ook... ;-)
Kaló Páscha uit Pilion,
Wilma Hollander
